درمان و رشد با سایکدلیک‌ها

امروز حالم خوب نبود. یکی از کارهایی که این جور مواقع می‌کنم، سرچ کردن است. سرچ‌های کاتوره‌ای.

رسیدم به سرچ کتامین (که یکی دو ماه پیش در موردش نوشتم). می‌خواستم ببینم اخیراً در ایران از کتامین به طور رسمی استفاده شده یا نه.

به چند مورد رسیدم (در بیمارستان رضا خراسان جنوبی، در دانشگاه علوم پزشکی بابل، در بیمارستان ایرانیان و …).

فکرهای زیادی در ذهنم می‌چرخید. به چند مورد از آنها اشاره می‌کنم:

– چقدر اینها کند جلو می‌روند. دهه‌ هاست اطلاعات و شواهد کافی برای استفاده از چنین ابزاری وجود دارد اما تازه عده‌ای در بوق و کرنا می‌کنند که برای اولین بار فلان کار را کردیم. چکار کردید؟ مثلاً استفاده از کتامین برای درمان افسردگی مقاوم به درمان ماژور. کی به بقیه کاربردهای کتامین (مثلاً OCD یا اضطراب و … ) می‌رسند؟

کی سراغ بقیه سایکدلیک‌ها می‌روند؟ MDMA برای PTSD، ایبوگن برای اعتیاد، سیلوسایبن برای کلاستر هدک و ده ها مورد دیگر.

چه عواملی به این کندی و مقاومت منجر می‌شوند؟

چه کسانی هزینه آن را می‌دهند؟

– بسیاری از دانشگاه های معتبر دنیا، فاندهای قابل توجه به این حوزه‌ها اختصاص داده‌اند و نتایج تلاش‌های خود را منتشر کرده‌اند. کتابهای بسیار زیادی هم در این حوزه منتشر شده. اما مثلاً برترین محققین ما دارند روی سمی بودن یا نبودن این مواد و دوز کشیندگی یا Median lethal dose آن کار می‌کنند.

با یک سرچ ساده می‌توان به آن رسید اما اطلاع دارم که این پژوهش (دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران) در ایران هنوز دو سال است به نتیجه نرسیده. کی به کاربردهای خاص آن می‌رسند؟

خبر دارم یک داروساز، روانپزشک و پزشک هم یک بار برای اولین بار در ایران جلسه گذاشتند که از سیلوسایبن برای افسردگی استفاده کنند اما به نتیجه نرسیدند.

خودم هم چندبار با چند پزشک و روانپزشک صحبت کرده‌ام. مقاومت‌شان و عدم کنجکاوی در این زمینه همیشه برایم تعجب‌آور بوده.

یک بار یک روانپزشک در نورژ صحبت می‌کردم. در یک گروه، علیه سایکدلیک‌ها صحبت می‌کرد. ساعتها بحث و ده‌ها لینک و منبع طول کشید تا نظرشان را عوض کنند و کاملاً همراه و موافق شوند.

بگذریم. فکر کنم زیر پوستی دارم از خودم تعریف می‌کنم. بخشی از من دارد این کار را می‌کند!

راستش علی رغم نارضایتی‌های زیادی که دارم گاهی به خودم افتخار می‌کنم!، من سالها پیش پی این موضوع را گرفتم، نوعی از آن را کاشتم، خریدم، آن را امتحان کردم و به چند نفر هم کمک جدی کردم (زندگی و حال روانی چند نفر از آنها به گفته خودشان از این رو به آن رو شد). آن هم طبق بهترین پروتکل درمانی در دنیا (شاید هم اینگونه نباشد).

– مورد دیگری که دوست دارم به آن اشاره کنم، ترس و احتیاط من برای اعلام آن است. برای خودم سوال است که چرا سالهای اول از آن صحبت نمی‌کردم یا چرا حتی الان بعد از حدود شش سال با احتیاط از آن حرف می‌زنم؟ شاید چون متخصص نیستم یا می‌ترسم فکر کنند سایکدلیک، یک نوع مخدر است (که ابداً نیست و در موارد زیادی متضاد آن است) یا حتی منع قانونی داشته باشد و موارد متعدد دیگر.

رد سایکدلیکها را در توسعه و تکامل ذهن بشر، در به وجود آمدن مذاهب و عرفان‌های مختلف و بسیاری جاهای دیگر می‌توان ردگیری کرد (برای همه اینها منبع قابل اتکا دارم).

اخیراً (یعنی در ۶ دهه اخیر و به ویژه دهه اخیر) هم به طور گسترده از این سایکدلیکها در ده ها زمینه استفاده می‌شود.

کسانی مثل انشتین، ادیسون، هاکسلی، استیو جابز، بیل گتیس، کافکا و بزرگان زیاد دیگری هم از آنها استفاده کرده‌اند.

– قطعاً از این مواد هم می‌شود سو استفاده کرد، همچنان که از شربت سرفه یا اسپند یا انگور هم می‌توان سو استفاده کرد اما بی‌توجهی به پتناسیل‌های عظیم این مواد به خاطر چند سو استفاده احتمالی، احمقانه است. خیلی از ما ترجیح می‌دهیم از یک چیز خیلی خوب (مثلا +۱۰۰) محروم شویم تا دچار یک آسیب کوچک (مثلا -۵) نشویم.

---

پی‌نوشت ۱: می‌شود صدها ساعت در این مورد صحبت کرد. اما من چند دقیقه نشستم و تایپ کردم. اگر به این موضوع علاقمند هستید، سرچ کنید. خواهش من این است فقط از منابع دانشگاهی یا برخی کتابهای معتبر استفاده کنید. به زبان فارسی هم چیزی نخوانید مگر دو مورد فورم که تا حدی اطلاعات درست می‌دهند.

پی‌نوشت ۲: چند سال پیش بسیار به روزتر و مطلع‌تر بودم. الان بخش زیادی از دانسته‌هایم را فراموش کرده‌ام برای همین با تسلط کمتری می‌تواند در مورد این موضوع صحبت کنم.